Sa globalnim porastom brzine širokopojasne internet konekcije, sve češće se mogu čuti diskusije o merenju brzine konekcije i neretko i žalbe na temu mnogo manje izmerene brzine od one koja je specificirana.
Na početku recimo da je relevantno i da tehnički ima smisla jedino meriti brzinu internet konekcije desktop ili laptop računarom povezanim na ruter Ethernet kablom. Brzine preko 100 Mbps, a naročito one od 500 Mbps ili 1000 Mbps, ne može da tačno izmeri ni svaki računar. Da bi bio sposoban za to, računar mora da poseduje neke bitne karakteristike;
– Mora da ima Ethernet karticu za brzine do 1 Gbps, tzv. gigabitnu
– Mora da ima dobru konfiguraciju, odnosno procesor novije generacije i najmanje 4 GB RAM memorije.
Ako brzinu internet konekcije merimo telefonom ili laptop računarom povezanim Wi-Fi vezom, moramo da znamo bitne činjence vezane za ovu vezu i tehnologiju.
Osnovno je znati da se brzine paketa od 200 i više Mbps mogu meriti Wi-Fi konekcijom jedino na frekvencijskom opsegu 5 GHz. Više detalja o Wi-Fi servisu na 5 GHz dao sam u prethodnim tekstovima.
Na opsegu 2.4 GHz je ove brzine nemoguće postići zbog uslova interferencije i velike gužve u ovom frekvencijskom opsegu, ali i zbog ograničenja same tehnologije koja ću pokušati u kratkim crtama da objasnim.
Radi boljeg razumevanja tematike pokušaću da dam objašnjenje specifikacija rutera ili samih Wi-Fi standarda, gde nad tehničkim dominira tzv. markentiški aspekt. Proizvođači opreme se utrkuju da prikažu kako njihova oprema može da postigne sve veće i spektakularnije brzine.
Pokušaću da dam objašnjenje na primeru 802.11 N standarda na frekvencijskom opsegu 2.4 GHz zbog toga što je to još uvek aktuelan standard na tom frekvencijskom opsegu, a i zato što su kod njega okrugli brojevi. Takođe, dobar deo baze korisničke opreme je single band tipa, odnosno ima Wi-Fi samo na ovom frekvencijskom opsegu i najčešće korisničke zablude vezane za merenje brzine su uzrokovane upravo ovom činjenicom.
Za rutere i uređaje koji rade po ovom standardu na kutijama napadno piše da mogu da “proguraju” 150 ili čak 300 Mbps, a istina je zapravo sledeća:
300 Mbps je maksimalna brzina koju uređaj može da postigna, ali teoretski. Postizanje ovakve brzine podrzumeva sledeće:
– korisnički uređaj mora da podrži rad u tzv MIMO 2×2 standardu, odnosno rečeno jednostavnije, mora da ima 2 fizičke antenice za Wi-Fi
– radio kanal je širok 40 MHz
– radio uređaji kroz etar pored korisnog saobraćaja prenose i određene podatke koji služe za održavanje i podešavanje radio linka , tzv protocol overhead.
Stvarnost po ovim pitanjima je sledeća: velika većina, recimo 80% korisničkih uređaja odnosno telefona ekonomske klase ima samo jednu antenu. To znači da ne može da prenese 300 nego 150 Mbps.
Dalje, zbog uslova interferencije nikad na 2.4 GHz ne koristimo kanal širine 40 MHz, nego se ograničavamo na kanal širine 20 MHz. To opet znači da max teoretska brzina više nije ni 150 Mbps, nego 75 Mbps.
Sledeća činjenica jeste da onaj deo podataka koji se prenose između samih uređaja (rutera i telefona npr) i koji se zove overhead iznosi 40 do 60 % ukupnog saobraćaja koji se penosi radio vezom, odnosno specificirane maksimalne brzine. To direktno uzrokuje da naša teoretska maksimalna brzina nije više ni 75 nego 50-ak Mbps.
Dakle, od specificiranih 300 Mbps začas smo stigli do 50 Mbps.
Moram još da naglasim da na opsegu 2.4 GHz nije retkost da se ne dostiže ni ovih 50 Mbps, nego su realno merene brzine uglavnom i manje. Ako još telefon ili bilo koji korisnički uređaj kojim radite merenje radi po nekom od starijih Wi-Fi standarda (b ili g), brzine će biti još značajno manje.
Na frekvencojskom opsegu 5 GHz su merene brzine uglanom mnogo ozbiljnije i veće, ali se ipak za pouzdano merenje velikih brzina internet konekcije, preporučuje merenje jakim računarom povezanim Ethernet kablom direktno sa ruterom.